وبلاگ

معدن سنگرود – زغال سنگ

مقدمه:

زغالسنگ از چند قرن قبل از میلاد مسیح شناخته شده بود و اولین بار توسط چینی ها از آن به عنوان سوخت استفاده کردند استخراج اصولی زغالسنگ اصولی زغالسنگ از قرن دوازده میلادی آغاز و در قرن ۱۹ در طی انقلاب صنعتی در دیگهای بخار و کک سازی استفاده گردیده زغال ماده ای غیر متجانس می باشد که از تجزیه گیاهان در شرایط مختلف و مناسب رطوبت، حرارت، فشار و فرایندهای بیولوژیک بوجود می آید و بسته به نوع گیاه، میزان تجزیه و شرایط محیطی و فرایندهای بیولوژیک، محصول تولید شده متفاوت می باشد و از طیف گسترده ای برخوردار است که نامگذاری آن نیز در جدول صفحه بعد درج شده است که در نهایت پس از گذشت زمان به آنتراسیت تبدیل می شود که این ماده قابلیت تبدیل به یک معدن برای استخراج را دارا می باشد و معدن سنگرود از همین معادن می باشد. معدن زغالسنگ سنگرود در حوضه زغالدار البرز غربی واقع شده است. این معدن از سال ۱۳۵۰ در حال بهره برداری می باشد. عملیات اکتشافی در دو بخش شامل بلوک مرکزی و بلوک شمالی صورت گرفته است. در بلوک مرکزی که بخش عمده ذخیره معدن را در خود جای داده است اکتشافات تا تراز +۶۰۰ متر صورت گرفته لکن بخش اعظم ذخایر بالاتر از +۹۰۰ متر در طی سی و سه سال گذشته استخراج شده و از آنجا که تراز +۹۰۰ پایین ترین تراز تونلی معدن می باشد شرکت زغالسنگ البرز غربی بهره برداری معدن از سال ۱۳۷۳ موضوع تهیه طرح استخراج ذخایر باقیمانده بین ترازهای +۶۰۰ تا +۹۰۰ را مورد توجه قرار داد. این معدن یکی از مهمترین معادن زغالسنگ ایران میباشد که مطلوبترین زغال را از لحاظ خاکستر دارا می باشد. همچنین زغال این معدن بعد از بارگیری از کارخانه زغالشویی به ایستگاه راه آهن قزوین منتقل شده و از آنجا به استان اصفهان منتقل می شود که زغال مورد نیاز کارخانه ذوب آهن در حدود هزار تن در سال می باشد. این گزارش نتیجه بازدید من از معدن و همچنین اطلاعاتی که در آرشیو موجود بود حاصل شده است. موقعیت جغرافیایی منطقه و راههای دسترسی منطقه زغال خیز سنگرود و در استان گیلان و در ۱۱۰ کیلومتری شمال غربی قزوین و ۲۸ کیلومتری شهرستان لوشان واقع شده است. این منطقه در طول جغرافیایی و عرض جغرافیایی گسترده شده است. اختلاف ارتفاع ناحیه ذغال از سطح دریا بین ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ متر می باشد و دسترسی به معدن از طریق جاده اصلی قزوین به رشت تا شهر لوشان به طول ۹۰ کیلومتر و همچنین از طریق جاده روستای جیونده به طول ۲۵ کیلومتر صورت می گیرند.

موقعیت آب و هوائی:

آب و هوای این منطقه از اقلیم نیمه حاره تا خشک متفاوت است. بر اساس ایستگاه هواشناسی رودبار درجه حرارت متوسط سالانه ۴/۱۶+ درجه سانتیگراد است و در سردترین ماههای سال (دی و بهمن) حداقل درجه حرارت ۷/۱- درجه سانتی گراد و در گرمترین ماههای سال (تیر و مرداد) به ۲۴+ درجه سانتی گراد می رسد. در تابستان معتدل و زمستان تقریباً سرد و مه آلود می باشد و بارندگی هم زیاد است. مقدار بارندگی سالیانه حدود ۳۰۰-۲۰۰ میلیمتر گزارش شده است. عملیات اکتشافی: عملیات اکتشافی زمین شناسی در کانسار از سال ۱۹۶۹ آغاز و از سال ۱۹۲ کانسار به وسیله شرکت سهامی البرز غربی وابسته به شرکت ملی فولاد ایران بره برداری می شود استخراج سالیانه زغال تا سال ۱۳۵۶ برابر ۱۴۰-۱۲۰ هزار تن در سال بوده که در حال حاضر حدود ۵۰۰۰ تن در ماه صورت می گیرد که با آمدن مدیر عامل جدید که تأکید دارند به ۸۰۰۰ تن در ماه در محدوده بلوک اصلی از آغاز ۱۹۶۹ مجموعاً ۱۱۹ چاه حفاری گردید. آقای کالوسیف کارشناس شرکت ملی فولاد ایران سرپرستی کلیه عملیات اکتشافی زمین شناسی را بر عهده داشتند. متراژ عملیات در دوره اکتشاف تکمیلی در دهه اول با توجه به ساختمان تکنونیکی تعیین شده در بخش شرقی بلوک مرکزی به وسیله چاههای واحد کشوده و مرز توسعه و ضخامت کاری رگه اصلی پیش بینی گردید شکستگی ها و گسل های جدا کننده محدوده معدنی را به بلوک هایی در اندازه ۲۰۰×۱۵۰ متر و ۴۰۰×۳۰۰ متر تقسیم می نمایند دامنه شکستگی ها از ۳۰-۱۵ تا ۱۰۰-۵۰ متر تغییر می کند. فاصله چاهها در بلوک جنوبی ۱۶۰-۱۰۰ متر در مرکزی ۲۰۰-۱۴۰ متر است. کلیه چاههای حفاری شده در مرحله اکتشاف تکمیلی (به جز چاههای شماره ۸۱، ۹۳، ۱۳۳) از نقطه نظر تحقیقات کار، آثار ضروری تشخیص داده شده است. تاریخچه عملیات اکتشافی و ذخایر در بلوک اصلی (مرکزی) مطالعه زمین شناسی منطقه سنگرود اولین بار توسط کارشناس آلمانی ام ارشتاین در سال ۱۳۴۷ صورت گرفته است. نامبرده ضمن اشاره به وجود سه لایه قابل کار، ذخیره ذغال را تا افق ۹۵۰ متری برآورد کرده است. در همین سال کارشناس شوروی سابق اوسلندر وگرچشینکوف از کارهای معدنی قدیم در منطقه بازدید کرده و با وجود یک لایه قابل کار اشاره کرده اند اکتشافات سیستماتیک از سال ۱۳۴۹ در محدوده معدن آغاز شده و تا سالهای بعد به موازات عملیات بهره برداری ادامه داشته است. در این مدت تعداد ۲۶۲ حلقه چاه اکتشافی در محدوده بلوک مرکزی حفر گردیده است. عمق نهایی اکتشافات خط تراز از +۶۰۰ می باشد. متد و عملیات در دوره اکتشاف تکمیلی در وهله اول با توجه به ساختمان پیچیده تکنونیکی کانسار تعیین شده و در بخش شرقی بلوک مرکزی که بوسیله چاههای واحدی گشوده و مرز توسعه و گسترش ضخامت کاری رگه اصلی پیش بینی گردید.

وضعیت زمین شناسی منطقه

قدیمی ترین لایه موجود در ناحیه آهک ها و دولومیت های خاکستری و روشن سازندی می باشند که سن آن ها پرنین میانی تا بالایی است که مربوط به سازند (روته والیکا) که مربوط به تریاس میانی و پائینی است. کمر پائین دولومیت های الیکا شامل آرژیلیت های نسوز می باشد و سن آن به تریاس بالایی مربوط می شود روی خاک نسوز ذکر شده را رسوبات کلاریز بدون هیچگونه دگرشیبی پوشانیده است که به ترتیب از بالا به پائین عبارتند از: سیلیت استون های خاکستری مایل به سبز و ماسه سنگ با دانه بندی مختلف و آرژیلیت. ضمناً این لایه ها و لیچه های زغال غیرقابل استخراج نیز بهمراه دارند. ضخامت رسوبات کلاریز در این منطقه کم بوده و به ۲۳۰m متر می رسد. اطلاعات تازه که در نتیجه تحقیق مجموعه ای بیش از ۱۶ مقطع کامل رسوبات زغالدار البرز حاصل گردیده و اجازه می دهد که مسئله سنگ شناسی و رسوبات مزوزوئیک شمالی ایران کاملاً روشن می گردد و همچنین فسیلهای گیاهی در این سنگها وجود دارد. معدن سنگرود از نظر ساختمانی در بلوک جنوب شرقی طاقدیس سنگرود – آغوز بین قرار گرفته که مستقیماً به گسل بیوزین کندوان متصل است. ۳ بلوک ساختمانی در معدن سنگرود مشخص شده است: ۱) بلوک شمالی ۲) بلوک مرکزی ۳) بلوک جنوبی. ۱- بلوک شمالی که بوسیله گسل بزرگ F1 از بلوک مرکزی جدا شده است و بلوک مرکزی و جنوبی از سالیان قبل مجموعاً بصورت یک شبکه معدن مورد بهره برداری قرار گرفته و به همین دلیل بعنوان بلوک مرکزی شناخته می شود و از لحاظ زمین شناسی بلوک مرکزی شناخته می شود و از لحاظ زمین شناسی بلوک شمالی دارای رسوبات مزوزوئیک دیرین به مقدار زیاد در سراسر سلسله جبال البرز است که رگه های زغالسنگ این رسوبات از نظر کیفیت و میزان متامرفیسم موجود می باشد. در فاصله ۳۵-۴۰ متری بالا و پائین رگه زغالسنگ قابل کار اصلی طبقات ماسه سنگی به ضخامت ۵۰-۳۰ سانتی متر که در تمامی سطح ثابت است قرار گرفته است که به عنوان طبقه راهنما از آن استفاده می شود. بلوک شمالی از بلوک مرکزی سیستم گسلی گراویتی با امتداد جنوب شرقی با شیب بطرف شمال از بلوک مرکزی جدا می شود. مواد و لکانیکی که بصورت سیل و دایک در بخش غربی و جنوب غربی بلوک شمالی مشاهده می شود. مواد و لکانیکی از عمق ۵۲۰-۵۴۰ متری در داخل رسوبات زغالدار نفوذ کرده است. وضعیت ساختمان لایه قابل کار اصلی در بلوک شمالی با بلوک اصلی متفاوت بوده و اغلب دارای ساختمان ساده و زغال یکدست و یک لایه بوده و به طرف شرق ساختمان لایه پیچیده و دارای دو لایه م’ باشد.

• جدول زیر گیفیت زغال در بلوک شمالی را نشانی می دهد. ضریب پلاستومتری mm مواد فرار % خاکستر % گوگرد % ۴/۱۲ ۶/۲۱ ۱۱/۹ ۳-۱/۲ تعیین ظرفیت و عمر معدن: براساس تجربیان گذشته معدن سنگرود و با توجه به تکتونیک شدید منطقه معدنی که در عمل ظرفیت تولید کارگاه را به شدت محدود می کند استخراج سالانه ۶۰۰۰۰ تن برای معدن درنظر گرفته شده است و به این ترتیب ظرفیت معدن حدود ۲۳۰ هزار تن خواهد بود. جدول زیر ذخایر کل البرز غربی را نشان می دهد که ذخیره برآورده شده معدن در بخش قبلی به میزان ۶۲۵۰۰۰ تن، ذخیره زغال تمیز بوده و در عمل حین استخراج مقداری باطله نیز همراه ذغال به خارج از معدن حمل می شود که نهایتاً در کارخانه زغالشویی از ذغال جدا خواهد شد.

ذخایر، نوع زغال سنگ در البرز غربی تا سال ۱۳۷۴ بر اساس گزارشات شرکت ملی فولاد ایران (ارقام بر حسب میلیون تن) نام ناحیه نام منطقه یا معدن نوع زغال سنگ بر اساس شوروی سابق میزان ذخیره مرحله عملیات B+C1 C2 B+C1+C2 البرز غربی بلوک اصلی کک شو چرب و کک شو ۲۹۵۷/۱ ۴/۱ ۶۹۵۷/۲ درحال استخراج بلوک شمالی کک شو ۰۹/۱ ½ ۱۹/۳ درحال استخراج جمع کل زغال در البرز غربی ۳۸۵۷/۲ ۵/۳ ۸۸۵۷/۵ اگر میزان اختلاط باطله با زغال با توجه به ضخامت کم لایه و ساختمان مرکب آن حدود ۰/۳۳ درنظر گرفته می شود همچنین می توان گفت مقدار ذغال خروجی از معدن را نزدیک به ۸۴۰/۰۰۰ تن برآورد کرد که با توجه به ظرفیت سالانه عمر معدن نیز نزدیک به ۱۴ سال خواهد شد. البته با در نظر داشتن اینکه معمولاً در سالهای ابتدایی و انتهائی عمر معدن میزان استخراج پائین تر از ظرفیت نهایی است عمر معدن بر اساس زمان بندی عملیات استخراج ۱۵ سال برآورد گردیده است. بخاطر عوارض تکتونیکی پیش بینی شده، حریم گسلها، لنگه های حفاظتی و افت عملیات استخراجی با ضریب معینی تعدیل شده است. مجموع ذخایر قابل استخراج در محدوده طرح حدود ۶۲۵۰۰۰ تن می باشد. (میزان استخراج از سال ۵۰ تا ۷۴ را در نمودار صفحه بعد مشخص شده است)

روشهای استخراج:

در معدن سنگرود از روشهای جبهه کار طولانی (Long Wall) و همچنین پلکانی معکوس استفاده می گردد که در بیشتر بخش ها از Long Wall استفاده می شود. ۱- جبهه کار طولانی: در این روش از درون اکلن ها یا تونلهای مایل اشتراک هایی در امتداد لایه به صورتی که لایه ذغال مشخص باشد تقریباً در سقف نمایان باشد تا از این طریق لایه را گم نکند حفر می کنند و همچنین اشتراک دیگری به عنوان باربری در حدود ۷۰ تا ۸۰ متر پائین تر از اشتراک تهویه حفر می کنند و پس از اشتراک پائین به اشتراک بالادویلی می زنند (خادوک و لنگه هایی به ضخامت ۵-۴ متر گذاشته می شود گسترش و طول اشتراک ها معمولاً در هر طبقه ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ می رسد دلیل استفاده از روش جبهه کار طولانی لایه ای بودن کانسار و سختی کم ذغال می باشد که این روش به دو صورت پیشرو و پسرو صورت می گیرد در روش استخراجی پیشرو تونل ها، بالا و پائین کارگاه همراه با پیشروی کارگاه استخراج می شوند و معمولاً کارگاه استخراج مداماً از تونل های بازکننده معدن دور می شوند و در روش استخراج پسرو تونل های بالا و پائین کارگاه قبل از شروع عملیات استخراج در کل طول بلوک استخراجی حفر شده و کارگاه استخراج از مرزهای معدن به طرف بازکننده اصلی پیشرو می کند. (شکل صفحه بعد روش استخراج پیشرو را نشان می دهد) ۲-پلکانی معکوس: این روش فقط ۲ تا ۳ کارگاه انجام شده و علت اصلی استفاده از این روش شیب زیاد می باشد چون شیب لایه زیاد بوده باید از این روش استفاده نمود چون در این حالت روش جبهه کار طولانی ایمنی کافی را ندارد و باعث ریزش و غلتیدن زغالسنگ شکسته شده در کارگاه می شود و موجب صدمه دیدن کارگران و افراد مشغول در قسمت های پائین تر می گردد و همچنین وسایل و چوب های نگهداری نیز شکسته می شود در بعضی از موارد به جای این روش از روش های دیگر استفاده می کنند به این صورت که جبهه کارگاه را در جهت بزرگترین شیب ایجاد نمی کنند بلکه به صورت مایل کارگاه را ایجاد می کنند.

مشخصات فنی و استخراجی در بلوک شمالی

این معدن با دو دهانه اصلی به نام تونل ۱۰ و اکلن ۱۱ ریلی بازگشائی شده است و هم اکنون نقطه ارتفاع کارگاه استخراج تا دهانه تونل ۱۰ به طول تقریبی ۴۵۰ متر می باشد با توجه به شیب بالای لایه زغال که بین ۳۵ تا ۴۰ سانتی متر و ارتفاع زغال نیز بین ۶۰-۱۴۰ سانتی متر می باشد روش استخراجی مورد استفاده پلکانی معکوس بوده که با ایجاد چندین پله طبق پاسپورت استخراج می شود. (در ضمن کروکی صفحه بعد مربوط به بلوک شمالی معدن البرز غربی می شود) تاکنون ۷ طبقه استخراج گردیده و با توجه به شیب و شرایط زمین شناسی منطقه (لایه ای) و همچنین روش استخراج بطور معمول (طول کارگاه بین ۷۰ تا ۸۰ متر) درنظر گرفته می شود برای جلوگیری از فشار فضای استخراجی بر تونلهای دنبال لایه ورودی و خروجی که در مجاورت اشتراک می باشد اقدام به لنگه گذاری می کند که لنگه ها نیز طبق پاسپورت باید حداقل دارای عرض ۲m و طول ۳m باشد مشخصات کارگاههای استخراج نیز با توجه به شرایط لایه مشخص می شود اما بطور معمول کارگاه در حدود ۷۰ تا ۸۰ متر و ارتفاع ۴۰ تا ۱۴۰ سانتی متر و عرض ۲ تا ۳ متر و شیب ۳۴ تا ۴۰ درجه در قسمت غرب بلوک شمالی و در قسمت شرق بعلت کم شدن طول کارگاه در حدود ۱۳۰ متر و عرض ۲m و ارتفاع ۷۰ تا ۱۰۰۰ سانتی متر و شیب کارگاه بین ۱۵ تا ۲۰ درجه می باشد طریقه دسترسی به کانسار توسط دو اکلن اصلی میسر می گردد. این اکلنها به لعنتی و ریلی می شوند.. اکلنهای لعنتی با شیب –۱۷ درجه به سمت پائین می باشد و از آنجا که شیب لایه تقریباً بالای ۳۰ درجه است مجبورند با توجه به محدودیت شیب برای نوار نقاله ها در هر قسمت برای رسیدن به طبقه بصورت رفت و برگشت جای گذاری می کنند تا به شیب مورد نظر رسند این مسیر برای حمل زغالسنگ و مواد باطله تا راسته تونل ۱۰ مورد استفاده قرار می گیرد اما اکلنهای ریلی با شیب ۲۷ به سمت پائین حفر می گردند و شکل آنچنانی از لحاظ تطبیق شیب با خود لایه ندارند تجهیزات مستقر در اکلنهای ریلی جرثقیلهائی می باشند که به ترتیب استفاده آنها از تونل ۱۱ جرثقیل ۱۴۰۰ و اکلن ۱۰۱ جرثقیل ۱۲۰۰ و اکلن ۱۰۲ و ۱۰۳ ریلی LBT34 می باشند تجهیزات مستقر در مسیر لنتی (۱۰ لنتی هرکدام تقریباً ۲۰۰ متر) با موتورهای ۳۲KW تا ۵۰KW می باشد که از روی قدرت موتور می توان تناژ را محاسبه کرد و در هر طبقه بوسیله یک رابط از مسیر ریلی به افق مورد نظر زغال را گرفته و کار رساندن تجهیزات از ان قسمت صورت می گیرد و بوسیله یک عمود بر لایه بین مسیر لنتی و طبقه مربوط ارتباط برقرار می گردد همچنین می توان اضافه کرد روش استخراجی بلوک شمالی منحصر می باشد که بعد از برخورد بر لایه به صفحه زغالی در امتداد لایه تونلهای دنبال لایه حفر می گردد.

مشخصات فنی سیستم حفاری

سیستم مورد استفاده در کارگاه استخراج به سنگ میانه لایه نرم (آرژیلیت) از پیکورهای ۷ کیلویی A7 و در کارگاههای استخراجی با سنگ میان لایه سخت از نوع Siltston از پیکورهای ۹ کیلویی از نوع A9 استفاده می شود. به منظور حفاری تونل ها از سیستم حفاری ضربه ای – چرخشی (پرفراتور) استفاده می‌شود پرفراتورهایی که استفاده می شوند از نوع BH29، BH11، SH21 و با وزن هایی حدود ۱۱، ۱۶ و ۲۱ کیلوگرم می باشند که پایه های آن ها پنوماتیکی می باشند و مته های مورد استفاده ۳۰ و ۳۴ میلی متر با سرمته های الماسه از نوع تیغه ای و منبع انرژی هوای فشرده است در بلوک مرکزی برای استخراج لایه ها ابتدا زغال لایه اول را با پیکور شکسته و به پائین هدایت می‌کنند سپس سنگ میان لایه را آتشباری می کنند و بعد از پیم گیری استخراج زغال در دو شیفت انجام می گیرد در اینجا سنگ جدا شده را برای نگهداری و پر کردن فضاهای ایجاد شده بعد از استخراج استفاده می کنند.

عملیات آتشباری

دینامیت مورد استفاده در این معدن از نوع اخگر می باشد که حدوداً ۲۵% نیتروگلیسیرین (N8) دارد و قطری معادل mm22 و طول cm22 و میانگین وزن هر لول gr139 می باشد که جدیداً دو نوع دینامیت ضد گریز و با قطر mm30 و طول cm25 و وزن هر لول gr130 نیز مورد استفاده قرار گرفته است که یک نوع (نوع اول) G1 با ۱۸% نیتروگلیسیرین (N18) و (نوع دوم) G4 با ۱۲% نیتروگلیسیرین (N8) که قدرت اولی معادل ۵۰% دینامیت اخگر و دومی قدرتی معادل ۶۰% دینامیت اخگر می باشد. طریقه نگهداری به اینگونه می باشد که در دو انباری که به صورت تونل در زیرزمین حفر شده که یکی مخصوص مواد منفجره و یکی مربوط به چاشنی می باشد نوع چاشنی های مصرفی با دینامیت اخگر از نوع (H8) (Half Secant) با پوکه می (۵/۰ ثانیه) با دینامیت‌های گریز از نوع N8 با تأخیر ۷۵% استفاده می شود و توسط ماشین مخصوص و نفربر حمل می شود و مواد ناریه از درب تونل ها توسط آتشبارها به سینه کار حمل می شود آتشباری در پایان شیفت ۱ و ۲ و در زمانی که کارگران معدن را ترک کرده اند با حضور مأمور ایمنی و انجام عملیات گازسنجی انجام می گیرد. مخلوط گل رس با خاک اره با قطر حدود mm25 به صورت سوسیس درمی آورند و بعداً به عنوان گل حفاری فرو می کنند نحوه بستن مدار به صورت سری می باشد آتش کن مورد استفاده، ایکسیدزرهای ضد گریز می باشد.

تهویه در معدن

در مورد جبهه کار پیشروی نیز ۳ مبنای رقیق کردن گازهای آتشکاری، حداقل سرعت و حداکثر نفرات ملاک عمل می بالشد برای تعیین مجموع هوای مورد نیاز معدن روش کار بدین صورت است که از دورترین نقطه شبکه با در نظر گرفتن نشت هوا از دربهای تهویه و نحوه قرار گرفتن کارگاههای استخراج نسبت به هم (سری یا موازی) میزان هوای عبوری از مسیرهای مختلف تعیین گردیده به گونه ای که ارتفاع تعیین شده در محل مصرف کننده های اصلی و کارگاههای استخراج و جبهه کارهای پیشروی تحقق می یابد. فاکتورهای تهویه: تعیین فاکتورهای تهویه در حقیقت همان طراحی تهویه می باشد تهویه ازجمله مهمترین مسائلی است که هنگام طراحی کلی معدن بایستی درنظر گرفته شود که این فاکتورها عبارتند از: ۱- تعیین شبکه تهویه، انتخاب روش تهویه محل تأسیسات بادبزن ها و بادبزن اصلی ۲- محاسبه مقدار هوای لازم جهت معدن ۳- افت فشار کلی در شبکه تهویه ۴- انتخاب نوع بادبزن ها

محاسبه فشار کلی شبکه:

برای محاسبه افت فشار شبکه ابتدا افت فشار هر یک از مسیرهای مورد نیاز باید محاسبه شود. این کار مستلزم تعیین مقاومت هر یک از مسیرهای معدنی است، مقاومت مسیرها از رابطه زیر بدست می آید: : ضریب اصطکاک دیواره مسیر معدنی. L طول مسیر (m)، P: محیط مسیر معدنی (m) S: سطح مقطع مسیر معدنی . برای تعیین افت فشار کلی شبکه، طولانی ترین مسیر معدنی تعیین و افت فشار مربوطه محاسبه می گردد هرچند روش هایی از قبیل نصب و نتیلاتورهای تقویتی در مسیر بحرانی و کاهش اصطکاک از طریق اصلاح پوشش دیواره برای کاهش افت فشار از این مسیر می توان مطرح شود لکن در عمل بدلیل پرهزینه بودن روش های مذکور افت فشار این مسیر به عنوان افت فشار کلی در نظر گرفته می شود و افت مسیرهای موازی با آن نصب درب های تهویه با دریچه تنظیم کننده به گونه ای کنترل می شود که توزیع هوا در بخش های مختلف به صورت مطلوب می باشد افت فشار موضعی معادل ۱۰% افت فشار اصطکاکی فرض می شود و در نهایت ضریب اطمینان معادن ۲۵/۱ درنظر گرفته می شود.

وضعیت تعیین شبکه:

طبیعی است که بحرانی ترین وضعیت شبکه وقتی است که حداکثر حجم عملیات معدنی در معدن صورت می گیرد. این وضعیت برای این بخش از معدن رخ می دهد که بیشترین کارگاه استخراج و جبهه کار پیشروی به طور همزمان فعال می باشد.

مسیر تهویه:

هوای ورودی در ابتدا به صورت مکش ونتیلاتور از دهانه تونل ۱۰ وارد معدن گشته و پس از گذشتن از مسیرهای لنتی تا آخرین لنت وارد عمود بر لایه ۶۸ گشته و از آنجا به تونل دنباله رو ۶۸ هدایت می شود هوا پس از تهویه کارگاههای استخراج که به موازات هم قرار دارند وارد اشتراک ۶۷ گردیده و پس از تهویه مسیر فوق و پیشروی ها توسط یک دویل استخراجی به اشتراک ۶۶ منتقل شده و از رابط ریلی به اشتراک ۶۶ وارد مسیر ۱۰۲ ریلی می گردد پس مسیرهای ریلی را به سمت بالا طی کرده و به ترتیب وارد ۱۰۱ ریلی و ۱۱ ریلی و به خارج منتقل می گردد برای نقاطی که در مسیر تهویه واقع نیستند مانند پیشروی ۱۰۳ ریلی و ۱۰۵ لنتی و پیشروی ۶۸ هوارسانی توسط ونتیلاتورهای روسی SVM5 و SVM6 بصورت فرعی که حداکثر توان آنها است انجام می گیرد و هوا توسط لوله های برزنتی به سینه کار منتقل می گردند که برزنتها با قطر ۵۰-۶۰ سانتی متر می باشد و پس از تهویه از خود راسته برمی گردد. دبی: هوای ورودی در راستای تونل ۱۰ در حدود می باشد و پس از گذشتن از مسیرهای لنتی در عمود بر لایه ۶۸ در حدود می شود و هوای خروجی اندازه گیری شده در ریلی ۱۱ مقدار ۹۰۰ تا ld fhan. مشکلات تهویه: مهمترین عوامل آلوده کننده هوای معدن زغال، گاز متان و بازدم تنفس می باشد و معدن بلوک شمالی از لحاظ گازدهندگی جزء معادن فوق که کاتاگوری می باشد که حدود می باشد همچنین با توجه به عمیق شدن معدن و طولانی شدن مسیر مقاومت بالا رفته و از مقدار هوای ورودی می کاهد با توجه به آنکه دبی هوا دو عامل مهم تأثیرگذار می باشند و با توجه به آنکه ما توانایی افزایش حجم را بدلیل حجم وسیع عملیات و هزینه های بسیار را نداریم طبعاً ناگزیر می باشیم سرعت هوا را افزایش دهیم بطوریکه در پاره ای از مواقع مجبور به استفاده از دو معدن می گردیم.   بهمن 15, 1398